چه زمانی بینی شکسته باید عمل شود و چه مراقبت‌هایی نیاز دارد؟

شکستگی بینی یکی از شایع‌ترین آسیب‌های صورت است که معمولاً بر اثر تصادف، سقوط یا ضربه‌های ورزشی ایجاد می‌شود. این اتفاق علاوه بر درد می‌تواند ظاهر صورت را تغییر داده و حتی تنفس را دشوار کند. بسیاری از بیماران نمی‌دانند چه زمانی باید برای جراحی اقدام کنند و آیا می‌توان با درمان‌های ساده‌تر مشکل را برطرف کرد. در ادامه به بررسی علائمی که نیاز به جراحی را نشان می‌دهد می‌پردازیم:

تغییر فرم ظاهری بینی

اگر پس از ضربه بینی به‌صورت کج، نامتقارن یا صاف‌شده از طرفین دیده شود این نشانه‌ی واضحی از شکستگی است. در بسیاری از موارد استخوان‌ها به سمت داخل یا بیرون جابه‌جا می‌شوند که بدون جراحی اصلاح نخواهند شد.

تورم و کبودی شدید اطراف بینی و چشم‌ها

کبودی زیر چشم‌ها (اصطلاحاً چشمان پاندا) معمولاً نشان می‌دهد که ضربه آن‌قدر شدید بوده که به استخوان بینی آسیب زده است. اگر تورم طی چند روز کاهش پیدا نکرد احتمال شکستگی زیاد است.

خونریزی مکرر یا غیرعادی از بینی

خونریزی جزئی ممکن است طبیعی باشد اما خونریزی مکرر یا شدید به‌ویژه اگر از یک سمت بینی رخ دهد می‌تواند نشان‌دهنده پارگی در شبکه رگ‌های درون بینی یا آسیب استخوانی باشد و باید بررسی شود.

درد و حساسیت هنگام لمس یا حرکت بینی

در صورت شکستگی لمس بینی معمولاً همراه با درد تیرکشنده یا صدای خرد شدن (تلاق‌تلاق) است. این علامت نشان می‌دهد که قطعات استخوان از جای خود حرکت کرده‌اند.

اختلال در تنفس

یکی از نشانه‌های مهم نیاز به جراحی بسته شدن یکی از سوراخ‌های بینی یا احساس سنگینی در تنفس است. در این حالت ممکن است تیغه میانی بینی (سپتوم) نیز انحراف پیدا کرده باشد که با جراحی سپتوپلاستی اصلاح می‌شود.

وجود فرورفتگی یا برآمدگی غیرطبیعی

اگر سطح روی بینی پس از ضربه ناهموار شود یا برآمدگی تازه‌ای در ناحیه پل بینی ظاهر شود احتمال شکستن استخوان زیاد است و باید به صورت جراحی بازسازی شود.

تغییر تدریجی ظاهر بینی پس از چند روز

گاهی تورم اولیه اجازه‌ی مشاهده تغییرات را نمی‌دهد اما با کاهش ورم بعد از چند روز کجی یا فرو رفتگی بینی نمایان می‌شود. در این مرحله جراحی می‌تواند مانع از ماندگاری ناهنجاری شود.

اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید مراجعه‌ی سریع به متخصص جراحی زیبایی یا ترمیمی بینی ضروری است زیرا درمان به‌موقع مانع از تغییر دائمی فرم بینی و برو مشکلات تنفسی می‌شود. به این منظور اگر به دنبال یک پزشک متخصص در این زمینه هستید می‌توانید به دکتر ارژنگ قهرمانی بهترین جراح بینی در سعادت آباد تهران مراجعه کنید.

تشخیص زمان مناسب برای جراحی بینی شکسته از مهم‌ترین عوامل در بهبود نتیجه درمان است. اگر عمل در زمان مناسب انجام شود نه‌تنها شکل ظاهری بینی به حالت طبیعی برمی‌گردد بلکه مشکلات تنفسی و ساختاری نیز پیشگیری یا برطرف می‌شوند. انتخاب این زمان به شدت آسیب، میزان تورم بافت‌ها و نوع شکستگی (بسته یا چند‌تکه) بستگی دارد.
جراحی فوری در همان روز یا طی ۲۴ ساعت نخست
در مواردی که شکستگی با خونریزی شدید، آسیب به تیغه بینی یا انحراف واضح همراه است ممکن است پزشک تصمیم بگیرد عمل را خیلی سریع انجام دهد.
در این حالت هدف توقف خونریزی و بازسازی ساختار داخلی برای حفظ عملکرد تنفسی است. البته این نوع عمل‌ها بیشتر جنبه درمانی دارند تا زیبایی.
جااندازی بسته طی ۷ تا ۱۰ روز اول
در بیشتر موارد بهترین زمان برای ترمیم شکستگی بینی بین روز سوم تا دهم پس از آسیب است.
در این بازه‌ی زمانی تورم اولیه تا حد زیادی کاهش می‌یابد و استخوان هنوز نرم است و قابلیت جابه‌جایی دارد. پزشک می‌تواند با روشی به نام جااندازی بسته (Closed Reduction) استخوان را در جای خود قرار دهد بدون اینکه به برش جراحی نیاز باشد.
اگر از این زمان بگذرد و استخوان ترمیم شود این روش دیگر جوابگو نخواهد بود.
جراحی باز یا رینوپلاستی ترمیمی بعد از ۳ ماه
اگر بیمار دیرتر مراجعه کند یا شکستگی به درستی جااندازی نشده باشد تنها راه اصلاح جراحی باز یا عمل ترمیمی (Revision Rhinoplasty) است.
در این نوع جراحی جراح با باز کردن پوست بینی استخوان و غضروف را به‌طور دقیق بازسازی کرده و در صورت تمایل بیمار ظاهر بینی را نیز اصلاح می‌کند.
جراحی‌های ترمیمی معمولاً ۳ تا ۶ ماه پس از شکستگی انجام می‌شوند تا بافت‌ها به طور کامل ترمیم شده باشند و ورم یا التهاب مزاحم دید جراح نباشد.
چرا تاخیر در جراحی خطرناک است؟
اگر جراحی به تعویق بیفتد استخوان در محل ناصحیح جوش می‌خورد و اصلاح فرم بینی بسیار سخت‌تر می‌شود. در این حالت بیمار علاوه بر مشکل ظاهری ممکن است دچار انسداد بینی، سردرد مزمن یا خر و پف شبانه شود.
در مجموع هفته‌ی اول پس از شکستگی بینی بهترین زمان برای ترمیم است. اما اگر از این مرحله گذشته باشید نگران نباشید؛ امروزه با تکنیک‌های پیشرفته‌ی رینوپلاستی ترمیمی امکان بازسازی کامل ظاهر و عملکرد بینی وجود دارد به شرطی که جراحی توسط متخصص با‌تجربه انجام شود.

شایان ذکر است اگر قصد انجام رینوپلاستی همراه با دیگر جراحی‌های زیبایی نظیر لیفت پیشانی را دارید می‌توانید به دکتر ارژنگ قهرمانی بهترین دکتر لیفت پیشانی در سعادت آباد مراجعه کنید.

دوره‌ی پس از جراحی بینی شکسته از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا رعایت صحیح مراقبت‌ها تأثیر مستقیمی بر نتیجه‌ی درمان و زیبایی بینی دارد. مراقبت نادرست می‌تواند موجب تورم طولانی‌مدت، عفونت یا تغییر فرم بینی شود.

استراحت و وضعیت خواب

در چند روز نخست باید سر بالاتر از سطح بدن قرار گیرد. بهتر است هنگام خواب از دو بالش استفاده کنید تا ورم کاهش یابد و از تجمع مایعات در بافت‌های صورت جلوگیری شود. خوابیدن به پهلو یا قرار دادن فشار روی بینی در این مدت ممنوع است.

استفاده از کمپرس سرد

طی دو تا سه روز اول گذاشتن کمپرس سرد روی گونه‌ها و اطراف چشم‌ها (نه خود بینی) به کاهش تورم و کبودی کمک می‌کند. بعد از روز سوم کمپرس گرم می‌تواند روند جذب کبودی را تسریع کند.

پرهیز از فعالیت شدید

تا حداقل دو هفته بعد از جراحی باید از ورزش‌های سنگین، خم شدن زیاد یا بلند کردن اجسام خودداری شود. این حرکات باعث افزایش فشار خون و احتمال خونریزی از بینی می‌شوند.

مراقبت از پانسمان و گچ بینی

تا زمانی‌که پزشک اجازه نداده نباید گچ یا اسپلینت بینی را دستکاری یا خیس کنید. این ابزارها از ساختار جدید بینی محافظت می‌کنند و برداشتن زودهنگام‌شان ممکن است فرم بینی را تغییر دهد.

تغذیه و دارو

مصرف مایعات خنک و غذاهای نرم (مثل سوپ و پوره) توصیه می‌شود. غذاهای شور یا ادویه‌دار می‌توانند تورم را بیشتر کنند. داروهای تجویزشده مثل آنتی‌بیوتیک و مسکن باید دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شوند.
رعایت کامل این مراقبت‌ها باعث می‌شود نتیجه عمل طبیعی‌تر و ماندگارتر باشد و بینی سریع‌تر شکل نهای خود را پیدا کند

در مجموع شناخت شکستگی بینی و اقدام به‌موقع برای درمان آن اهمیت زیادی دارد. تشخیص علائمی مانند کجی ظاهری اختلال تنفس یا درد مداوم باید جدی گرفته شود. در بیشتر موارد بهترین زمان برای جراحی تا ده روز پس از آسیب است اما اگر دیرتر مراجعه شود جراحی ترمیمی انجام می‌گیرد. رعایت مراقبت‌های بعد از عمل مثل استراحت کافی پرهیز از فعالیت شدید و محافظت از گچ بینی نقش مهمی در بهبود نتیجه دارد. با مراجعه به پزشک متخصص می‌توان هم عملکرد تنفسی و هم ظاهر بینی را به بهترین حالت ممکن بازگرداند.
دکتر ارژنگ قهرمانی فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی در تهران همواره بر این باور است که هدف از جراحی بینی شکسته تنها اصلاح ظاهر نیست بلکه بازگرداندن عملکرد طبیعی تنفس و ایجاد تعادل در فرم چهره است. از نظر ایشان هر بیمار شرایط منحصربه‌فردی دارد و باید با معاینه دقیق و انتخاب زمان مناسب جراحی بهترین نتیجه ممکن حاصل شود. در کلینیک دکتر قهرمانی تمام مراحل از ارزیابی اولیه تا مراقبت‌های پس از عمل با دقت علمی و دید زیبایی‌شناسانه انجام می‌شود تا بیماران علاوه بر بازیابی اعتماد‌به‌نفس از تنفس سالم و ظاهری هماهنگ با چهره خود لذت ببرند. لذا اگر قصد دریافت مشاوره یا رزرو نوبت را دارید می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 09912686808 اقدام نمایید.


منابع
mayoclinic.org
clevelandclinic.org